Bij mensen met autisme is de informatieverwerking anders. Ze nemen informatie veelal letterlijk, waardoor communicatieproblemen kunnen ontstaan. Contacten verlopen regelmatig moeizaam en oorzaak en gevolg zijn moeilijk te overzien. Mensen met autisme kunnen de details die binnenkomen niet verwerken tot een overzichtelijk geheel. Dit heeft extra (puzzel)tijd nodig. Ook hebben ze veelal moeite met fysieke aanrakingen.
Autisme Spectrum Stoornis (ASS) is de verzamelnaam voor de verschillende vormen van autisme. Met autisme word je geboren; het wordt niet veroorzaakt door opvoeding. Je ziet het niet aan de buitenkant, maar het heeft wel grote invloed op iemands leven. Hoe groot en op welke manier precies verschilt per persoon en per levensfase.
Omgaan met prikkels
Alles wat mensen met autisme zien, horen, ruiken en voelen, wordt op een andere manier verwerkt. Hierdoor reageren zij anders op informatie die binnenkomt. Zo zijn mensen met autisme prikkelgevoelig, nemen ze veel details op en schatten ze situaties niet goed in. Ze hebben vaak vaste gewoonten die moeilijk te doorbreken zijn. Ook zeggen ze in hun directheid soms dingen die niet altijd zijn afgestemd op de situatie.
Tegelijkertijd hebben ze moeite met het houden van overzicht, kunnen ze moeilijk sociale contacten onderhouden en hebben ze veelal een beperkt aantal interesses. Ook het voorstellingsvermogen van mensen met autisme is niet goed ontwikkeld; ze leven in het hier en nu. Daarnaast hebben ze moeite met plannen en organiseren en wordt er veelal vastgehouden aan bekende gewoonten en regels. Mensen met autisme zijn gebaat bij een duidelijke structuur, anders kan er onrust of paniek ontstaan. Wel kunnen nieuwe regels en afspraken worden aangeleerd.
Sommige autisten zoeken weinig contact met mensen in hun omgeving. Anderen doen dit juist heel actief, maar vaak op een manier die ‘vreemd’ overkomt. Er zijn mensen met autisme die een verstandelijke beperking hebben, maar er zijn ook autisten met een hoge intelligentie (Asperger). Soms wordt autisme op latere leeftijd ontdekt en zijn niet alle kenmerken duidelijk zichtbaar (PDD-NOS). Er zijn mensen met autisme die met de juiste begeleiding een behoorlijk zelfstandig leven kunnen leiden; anderen hebben hun leven lang veel ondersteuning nodig.
Wist je dat…
… ruim 1% van de Nederlanders – ongeveer 190.000 mensen – een vorm van autisme heeft?
Intimiteit
Mensen met autisme maken net als iedereen een seksuele ontwikkeling door en hebben gevoelens en verlangens. Toch zijn ze vaak niet in staat een seksuele of intieme relatie aan te gaan. Zij kunnen deze gevoelens veelal niet voldoende kenbaar maken en blijven zitten met (onbeantwoorde) verlangens, wat kan leiden tot frustratie.
Veel ouders maken zich zorgen over de sociale en seksuele kwetsbaarheid van hun autistische zoon of dochter. Mensen met autisme hebben moeite met het toekennen van een betekenis aan gebeurtenissen. Hierdoor kunnen zij een signaal van een ander verkeerd interpreteren, met alle gevolgen van dien.
Doel van seksuele voorlichting
- Informatie- en kennisoverdracht.
- Ontwikkelen van een positief zelfbeeld. Wie ben ik?
- Vergroten van weerbaarheid en het herkennen van gevoelens en emoties.
- Aangaan en onderhouden van relaties.
- Leren hanteren van normen en waarden en anderen respecteren.
- Goed leren omgaan met je lichaam.
- Preventie (zwangerschap, kinderwens, soa’s).
- Mogelijk maken van communicatie.
- Wegnemen van angsten en taboes.
Wat kan Zo eigen betekenen?
Geeft op passende wijze seksuele voorlichting aan mensen met autisme en/of een verstandelijke beperking.
Ondersteunt zowel kinderen, volwassenen als ouders, maar bijvoorbeeld ook organisaties, zorgboerderijen en scholen met hulpvragen rondom intimiteit en seksualiteit.
Biedt ondersteuning in relaties waar autisme (mogelijk) een rol speelt.
Kijkt naar mogelijkheden en levert maatwerk.